مرحوم آيت الله حاج شیخ محمدعلی تسخيری رضوان الله تعالی علیه
شخصیت عالی‌قدر علمی‌فرهنگی حوزه‌های علمیه
مرحوم آيت الله محمدعلی تسخیری، سال ۱۳۲۳ شمسی، برابر با ۱۳۶۴ هجری قمری در نجف اشرف و در خانواده‌ای روحانی دیده به جهان گشود. پدرش، مرحوم حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ علی‌اكبر، اهل تنكابن، از شهرهای مازندران بود.
آيت الله تسخیری، تحصيلات ابتدایی و متوسطه را در نجف گذراند و سپس، وارد حوزه علمیه نجف شد. دروس حوزوی را تا مرحله درس خارج، نزد اساتيد بزرگی نظير آيات عظام شهيد سيدمحمدباقر صدر، سیدابوالقاسم خويی، سيدمحمدتقی حكيم، شيخ جواد تبريزی، شيخ كاظم تبريزی، صدر بادكوبی و شيخ مجتبی لنكرانی فراگرفت.
دروس دانشگاهی را هم در رشته ادبيات عرب و فقه و اصول، در دانشكده فقه نجف آموخت. شعر و ادبيات عرب را از محضر اساتيدی مانند شيخ محمدرضا مظفر، شيخ عبد المهدی مطر و شيخ محمدامين زين الدين بهره برد. در آغاز جوانی، به دلیل اشتياق فراوان به شعر و ادبيات عرب، اشعار و قصاید عربی بسیاری سرود و آنها را در مناسبت‌های مختلف، محافل گوناگون و سخنرانی‌های ادبی ايراد كرد. بيش از ۳۰ قصيده و شعر او به زبان عربی، در ديوانی به نام اوراق و اعماق چاپ شده است.
همزمان با تحصيل در حوزه علميه نجف اشرف، به تدريس دروس رايج هم مشغول بوده و شاگردانی را در این عرصه تربیت کرد.
وی، در مبارزات سياسی ضد رژيم بعث عراق، حضوری فعال داشت و در اين راه به زندان افتاد و حتی به اعدام هم محكوم شد که به ياری خداوند متعال نجات يافت.
سال ۱۳۵۰ شمسی، به ایران آمد و وارد حوزه علميه قم شد. نزديك به ده سال در کرسی درس خارج اساتيد بزرگی مانند آيت الله سیدمحمدرضا گلپايگانی، آيت الله وحيد خراسانی و آيت الله ميرزاهاشم آملی شركت كرد.
در کنار تحصیل، به تدریس و تربیت شاگردان پرداخته و آموخته‌ها و اندوخته‌های علمی خود را به آنان یاد داد. علوم حوزوی و ادبیات عرب را در حوزه‌های علميه و برخی مراكز علمی و دانشگاهی كشور تدريس کرد. استاد دانشگاه امام صادق علیه السلام در رشته فقه مقارن، استاد دانشگاه تربيت مدرس در رشته اقتصاد اسلامی و استاد راهنما و مشاور رساله‌های دانشگاهی بسیاری بود.
فعالیت‌ها
آيت الله محمدعلی تسخیری، با پيروزی انقلاب شكوهمند اسلامی در ايران، تمام وقت خود را وقف امور علمی، فرهنگی و تقریبی داخل و خارج كشور کرد. به دلیل برخورداری از صلاحيت‌ها و تجارب علمی و عملی فراوان، به چهره شناخته شده‌ای در جهان اسلام بدل شد. سالیان درازی پرچمدار وحدت در جهان اسلام و زبان گویای اسلام و تشیع بود. او، در این راه، فعالیت‌ها فراوان نمود و سِمَت‌های بسیاری را به دوش کشید که برخی عبارت بودند از:
1. عضو مجلس خبرگان رهبری استان گيلان، از سال ۱۳۷۷؛
2. مشاور مقام معظم رهبری در امور فرهنگی جهان اسلام؛
3. معاون بين الملل دفتر مقام معظم رهبری، از سال ۱۳۶۹؛
4. مشاور عالی امور بين الملل بعثه مقام معظم رهبری در امور حج و معاون بين الملل آن؛
5. رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از زمان تأسيس در سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۰؛
6. معاون بين الملل سازمان تبليغات اسلامی، از ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۰ و عضو هيئت امنای آن؛
7. دبيركل مجمع جهانی اهل بيت عليهم السلام، مدت نه سال و عضو شورای عالی آن؛
8. دبيركل مجمع جهانی تقريب مذاهب اسلامی و عضو شورای عالی آن؛
9. رئيس هيئت امنای دانشگاه مذاهب اسلامی و عضو هيئت امنای دانشكده اصول دين؛
10. عضو مجمع فقه اسلامی جده و نماينده حوزه‌های علميه ايران و نماينده رسمی مذهب شيعه اثناعشری در آن، تا سال ۱۳۶۲؛
11. عضو كميته فقهی بانك جهانی توسعه اسلامی؛
12. نایب‌رئيس اتحاديه جهانی علمای اسلام؛
13. عضويت و حضور در بيش از ۲۰۰ كنفرانس و سمينار جهانی به نمايندگی از جمهوری اسلامی ايران؛
14. مشاركت در تأسيس بسياری از مؤسسات فرهنگی و اجتماعی بين الملل.
آثار علمی
آیت الله تسخیری، در بیش از پنجاه سال مجاهدت خالصانه علمی، فرهنگی و تقریبی، بالغ بر ۵۰ كتاب و اثر علمی و فرهنگی در موضوع‌هایی مانند تفسير، اقتصاد اسلامی، فقه، تاريخ و وحدت جهان اسلام از خود به یادگار گذاشت. برخی از این آثار، به زبان‌های انگليسی، اردو و ديگر زبان‌ها ترجمه شده‌اند. همچنین، نزديك به ۳۵۰ مقاله از ایشان در مجلات علمی و فرهنگی منتشر و بسياری از آنها به زبان‌های مختلف ترجمه شده است. افزون بر این، بيش از ۲۰۰ مجله و روزنامه، در سراسر جهان، مقاله‌ها و مصاحبه‌های آيت الله تسخيری را چاپ كرده يا پيرامون شخصيت وی مطلب نوشته‌‌اند. ترجمه ۱۳ كتاب از فارسی به عربی و نگارش حدود ۱۳ تقرير از درس‌های اساتيد خود در فقه و اصول، گوشه دیگری از آثار مکتوب این شخصیت علمی و فرهنگی است. برخی از این آثار، عبارت‌اند از:
1. اسلام، دين عزت واقعی؛
2. الاقتصاد الاسلامی؛
3. الاقليات الاسلامية و علاقاتها بمجتمعاتها؛
4. امامت و ولايت در قرآن كريم؛
5. بازگشت به خويشتن؛
6. به سوی خدا؛
7. پرتوافشانی‌هايی در مسير وحدت اسلامی؛
8. تفسير القرآن الكريم؛
9. الحج فی الروايات المشتركة بين الشيعة و السنة؛
10. حج، هدف‌ها و نقش آن؛
11. الحوار مع الذات والآخر؛
12. حول الصحوة الاسلامية؛
13. خرافه ازلی بودن ماده؛
14. در باره ايدئاليسم و رئاليسم؛
15. در باره جهان‌گرايی؛
16. در باره حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف؛
17. در باره شيعه و مرجعيت؛
18. درس‌هايی در اصول دين؛
19. درس‌هايی در علوم قرآن؛
20. دولت اسلامی؛
21. رسالتنا تقريب الفكر و توحيد العمل؛
22. زندگی پيامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم؛
23. صلاة الجمعة فی الروايات المشتركة بين الشيعة و السنة؛
24. الصوم فی الروايات المشتركة بين الشيعة و السنة؛
25. فطرت و خدا؛
26. فی الطريق الی التوحيد الالهی؛
27. القواعد الفقهية و الأصولية علی مذهب الامامية، جلد ۱-۳؛
28. گوشه‌ای از زندگی ائمه اهل بيت علیهم السلام؛
29. مسلمانان، پيش به سوی وحدت؛
30. نظام جزايی اسلام؛
31. نظر اسلام نسبت به صلح تحميلی؛
32. هم‌گرايی اسلام و مسيحيت؛
33. وحدت اسلامی بر پايه مرجعيت علمی اهل بيت عليهم السلام.
مرحوم آيت الله محمدعلی تسخیري، پس از عمری مجاهدت خستگی‌ناپذیر در عرصه‌های علمی، فرهنگی و تقریب مذاهب اسلامی، سرانجام با کوله‌باری از تقوا و فضیلت، روز سه‌شنبه، 28 مردادماه 1399 در هفتاد و شش سالگی به سوی معبود شتافت و در جوار مضجع منور حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها آرمید.
شورای علمی بیست‌ودومین همایش کتاب سال حوزه، به پاس بیش از پنجاه سال مجاهدت علمی و تألیف آثار گرانسنگ، مرحوم حضرت آیت الله محمدعلی تسخیري رضوان الله تعالی علیه را شخصیت عالی‌قدر علمی‌فرهنگی حوزه‌های علمیه معرفی و با ارج نهادن به مقام علم و تقوای ایشان، علو درجات را برای آن مرحوم از درگاه خداوند منان مسئلت می‌نماید.
| 
